آسانسورها، در دنیای مدرن امروزی به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده‌اند. از آسمان‌خراش‌های سر به فلک کشیده تا ساختمان‌های مسکونی چند طبقه، آسانسورها وظیفه‌ی جابجایی آسان و سریع انسان‌ها و کالاها را بر عهده دارند. اما در پس این جابجایی‌های آسان و روزمره، خطر حوادث آسانسور وجود دارد.
آمار و ارقام تکان‌دهنده از حوادث آسانسور در سراسر جهان، گواه این خطر پنهان است. سالانه، تعداد قابل توجهی از افراد در آسانسورها گرفتار شده، مجروح می‌شوند و یا جان خود را از دست می‌دهند. در ایران نیز، حوادث آسانسور به طور فزاینده‌ای در حال افزایش هستند و هر از گاهی شاهد خبرهای دل خراشی از سقوط، گیر کردن و نقص فنی آسانسورها هستیم.
در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف حوادث آسانسور خواهیم پرداخت. علل و عوامل بروز این حوادث را از زوایای مختلف انسانی و فنی بررسی خواهیم کرد و راهکارهای پیشگیرانه‌ی لازم برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات ناگوار را ارائه خواهیم داد.
جدول محتوا
انواع حوادث آسانسور
انواع حوادث آسانسور می‌توانند به دلایل مختلفی رخ دهند و ممکن است باعث مصدومیت، مرگ، یا ترس و استرس برای مسافران یا تعمیرکاران آسانسور شوند. برخی از رایج ترین حوادث آسانسور عبارتند از:
- سقوط کابین آسانسور در چاهک: این حادثه می تواند به علت نقص فنی، ضعف سیم بکسل، یا عدم رعایت استانداردهای ایمنی رخ دهد.
- محبوس شدن در کابین آسانسور: به علت قطع برق، خرابی سیستم کنترل، یا گیر کردن کابین ممکن است این حادثه رخ دهد و باعث ایجاد ترس، اضطراب، بی اکسیژنی، یا حمله قلبی برای مسافران یا تعمیرکاران آسانسور شود. (آگاهی از بهترین اقدامات موقع گیر کردن در آسانسور)
- برق گرفتگی تعمیرکاران آسانسور: این حادثه می به علت عدم رعایت ایمنی برقی، خرابی سیم کشی، یا تماس با قطعات الکتریکی رخ دهد.
- آتش سوزی در ساختمان: این حادثه معمولا به علت اشتعال مواد قابل احتراق یا اتصال کوتاه در آسانسور رخ می‌دهد.
بررسی علل و عوامل انسانی در بروز حوادث آسانسور
عوامل انسانی، نقشی کلیدی در بروز حوادث آسانسور ایفا می‌کنند. سهل انگاری و عدم توجه به نکات ایمنی، می‌تواند منجر به بروز خطرات جبران ناپذیری شود. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
عدم رعایت نکات ایمنی توسط افراد
سوار شدن بیش از حد ظرفیت آسانسور، فشردن همزمان دکمه‌های طبقات مختلف، بازیگوشی و حرکات نامناسب داخل آسانسور، عدم توجه به هشدارها و علائم ایمنی، تلاش برای باز کردن درب آسانسور در مواقع اضطراری از مواردی هستند که می‌توانند منجر به بروز حوادث آسانسور شوند.
خطاهای انسانی
اپراتورها، نصابان، تعمیرکاران و حتی استفاده کنندگان از آسانسور، ممکن است مرتکب خطاهایی شوند که به بروز حادثه منجر شود. برای مثال، اپراتور ممکن است در بستن درب آسانسور دقت کافی را به خرج ندهد، یا نصاب ممکن است از قطعات نامناسب یا معیوب در نصب آسانسور استفاده کند.
عدم آگاهی و آموزش
بسیاری از افراد، از نحوه صحیح استفاده از آسانسور بی‌اطلاع هستند. عدم آگاهی از علائم هشدار دهنده، نحوه عملکرد دکمه‌ها و اقدامات لازم در مواقع اضطراری، می‌تواند خطر بروز حادثه را افزایش دهد.
بررسی علل و عوامل فنی در بروز حوادث آسانسور
عوامل فنی، از دیگر عوامل مهم در بروز حوادث آسانسور هستند. نقص در سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی، فرسودگی قطعات و تجهیزات، و عدم کیفیت و استاندارد لازم در ساخت و نصب آسانسور، می‌تواند منجر به بروز خطرات جانی و مالی شود.
در ادامه به برخی از مهم‌ترین علل و عوامل فنی در بروز حوادث آسانسور اشاره می‌کنیم:
نقص در سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی
- نقص در سیستم ترمز
- نقص در سیستم تعلیق
- نقص در سیستم درب
- نقص در سیستم موتور و گیربکس
- نقص در سیستم سیم‌کشی و برق
فرسودگی قطعات و تجهیزات
- استفاده از قطعات غیراستاندارد و بی‌کیفیت
- عدم تعویض قطعات فرسوده در زمان مناسب
- عدم سرویس و نگهداری دوره‌ای آسانسور
عدم تناسب ظرفیت آسانسور با تعداد ساکنین
- نصب آسانسور با ظرفیت نامناسب برای یک ساختمان
- افزایش تعداد ساکنین و استفاده بیش از حد از آسانسور
عدم کیفیت و استاندارد لازم در ساخت و نصب آسانسور
- عدم رعایت مقررات و ضوابط ایمنی در ساخت و نصب آسانسور
- استفاده از مصالح و مواد غیراستاندارد
- عدم نظارت کافی بر مراحل ساخت و نصب
با ارتقای کیفیت ساخت و نصب آسانسورها، استفاده از قطعات و تجهیزات استاندارد، و همچنین نظارت و بازرسی دوره‌ای، می‌توان از بروز بسیاری از حوادث آسانسور جلوگیری کرد.
معرفی اقدامات لازم در زمان بروز حادثه آسانسور
در زمان بروز حادثه آسانسور، حفظ آرامش و خونسردی اولین و مهم ترین قدم است.
برخی از اقدامات لازم در زمان بروز حادثه آسانسور
1. اطلاع‌رسانی
- در اولین فرصت، با شماره‌های اضطراری مانند 115 (آتش‌نشانی) و 125 (اورژانس) تماس بگیرید.
- محل دقیق حادثه و تعداد افراد گرفتار شده را به طور واضح به اپراتور اورژانس اطلاع دهید.
2. اقدامات داخل کابین
- اگر آسانسور در حال سقوط است، سعی کنید در مرکز کابین دراز بکشید و از سر و گردن خود محافظت کنید.
- از فشردن دکمه‌های آسانسور خودداری کنید.
- اگر آسانسور بین طبقات متوقف شده است، سعی کنید با دکمه‌های اضطراری یا آژیر خطر، درخواست کمک کنید.
- اگر درب آسانسور به طور کامل باز نمی‌شود، سعی نکنید به زور آن را باز کنید.
3. اقدامات خارج از کابین
- اگر آسانسور بین طبقات متوقف شده است، سعی کنید با اهالی ساختمان یا متصدی آسانسور تماس بگیرید و از آنها کمک بخواهید.
- از مسدود کردن درب طبقات خودداری کنید تا امدادگران به راحتی به محل حادثه دسترسی داشته باشند.
- از تجمع در محل حادثه خودداری کنید و اجازه دهید امدادگران کار خود را انجام دهند.
نکات مهم
- هیچگاه سعی نکنید خودتان از آسانسور گرفتار شده خارج شوید.
- هیچگاه به سیم‌ها و تجهیزات برقی داخل آسانسور دست نزنید.
- در صورت آتش‌سوزی، سعی کنید از طریق دریچه‌های تهویه یا درب آسانسور، خود را بیرون کشیده و نجات دهید.
با حفظ آرامش و انجام اقدامات لازم، می‌توان احتمال نجات جان افراد در زمان بروز حادثه آسانسور را افزایش داد.
راهکارهای پیشگیری از حوادث آسانسور
برای پیشگیری از حوادث آسانسور، لازم است اقداماتی در جهت ارتقای عوامل انسانی و فنی انجام شود. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شوند:
- آموزش: ارائه آموزش‌های لازم به اپراتورها، نصابان، تعمیرکاران و مسافران آسانسور، در خصوص نحوه صحیح استفاده و نگهداری از آسانسور، امری ضروری است. این آموزش‌ها می‌بایست به صورت دوره‌ای و با استفاده از روش‌های مختلف آموزشی مانند کلاس‌های حضوری، فیلم‌های آموزشی و جزوات آموزشی ارائه شوند.
- نظارت و بازرسی: نظارت و بازرسی دوره‌ای آسانسورها توسط افراد متخصص و مجرب، می‌تواند به شناسایی و رفع نقص‌های فنی احتمالی قبل از بروز حادثه کمک کند. این نظارت‌ها می‌بایست بر اساس ضوابط و مقررات تدوین شده توسط مراجع ذیصلاح انجام شود.
- استفاده از تجهیزات و قطعات باکیفیت و استاندارد: استفاده از تجهیزات و قطعات باکیفیت و استاندارد در نصب و تعمیر آسانسور، از بروز نقص‌های فنی و حوادث ناگوار جلوگیری خواهد کرد. استفاده از قطعات غیراستاندارد و تقلبی، به دلیل کیفیت پایین و عدم تطابق با ضوابط فنی، می‌تواند خطر بروز حادثه را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
- انجام سرویس و نگهداری دوره‌ای آسانسور: سرویس و نگهداری دوره‌ای آسانسور توسط افراد متخصص و باتجربه، نقص فنی احتمالی را شناسایی و رفع می‌کند.
- نظارت و بازرسی دوره‌ای آسانسورها: نظارت و بازرسی دوره‌ای آسانسورها توسط مراجع ذیصلاح، مانند سازمان استاندارد و آتش‌نشانی، تضمینی برای ایمنی آنها خواهد بود.
- ارتقای دانش فنی و مهارت متصدیان آسانسور: آموزش تخصصی متصدیان آسانسور در خصوص نحوه عملکرد صحیح، عیب‌یابی و رفع مشکلات فنی، از بروز حوادث جلوگیری می‌کند.
- نصب سیستم‌های ایمنی و هشدار دهنده: نصب سیستم‌های ایمنی مانند سیستم ترمز اضطراری، سیستم‌های هشدار دهنده، و سیستم‌های نجات اضطراری، می‌تواند در مواقع خطر، جان انسان‌ها را نجات دهد.
- برخورد قانونی با متخلفان و خاطیان: برخورد قاطع و قانونی با متخلفانی که از آسانسورهای غیراستاندارد استفاده می‌کنند و یا نکات ایمنی را رعایت نمی‌کنند، می‌تواند به پیشگیری از حوادث کمک کند.
- ایجاد فرهنگ ایمنی: ترویج فرهنگ ایمنی و ارتقای سطح آگاهی عمومی در خصوص خطرات و نحوه پیشگیری از حوادث آسانسور، می‌تواند در کاهش آمار این حوادث موثر باشد. این امر می‌تواند از طریق استفاده از رسانه‌های مختلف مانند صدا و سیما، مطبوعات و فضای مجازی، همچنین برگزاری سمینارها و کارگاه‌های آموزشی، انجام شود.
با ارتقای آگاهی عمومی و توجه به نکات ایمنی، می‌توان تا حد زیادی از بروز حوادث آسانسور جلوگیری کرد.
نتیجه گیری
در این مقاله، ما به بررسی علل و عوامل موثر بر بروز حوادث آسانسور پرداختیم و راه حل های کاربردی برای پیشگیری و کاهش آن ها ارائه دادیم. همچنین نشان دادیم که حوادث آسانسور می توانند به دلایل فنی، انسانی، و محیطی رخ دهند و ممکن است باعث آسیب جسمی، روحی، یا مالی برای افراد، تعمیرکاران، و مالکان آسانسور شوند.
در مواقع بحران، رعایت نکات مطرح شده در مقاله، از اهمیت بالایی برخوردار است، اما با انجام برخی از اقدامات می توانید احتمال بروز بحران و خطر را به حداقل برسانید. مهم ترین این اقدامات، دریافت خدمات آسانسور از شرکت های معتبر و با تجربه می‌باشد. شما می توانید با اطمینان انجام خدمات طراحی، نصب و سرویس دوره ای آسانسورهای خود را به شرکت آسمان سریر آریا بسپارید. برای دریافت مشاوره با کارشناسان ما در تماس باشید.
