استاندارد آسانسور مجموعه ای از قوانین و مقررات است که اهمیت زیادی برای ایمنی و کارایی آسانسورها دارد. این استانداردها با تعیین الزامات فنی و کیفی برای طراحی، ساخت، نصب آسانسور و همچنین نگهداری و بازرسی آسانسورها، می تواند از وقوع حوادث و آسیب های ناشی از عیب یا خرابی آسانسورها جلوگیری کند. این استانداردها همچنین می توانند با افزایش راندمان و عملکرد آسانسورها، به صرفه جویی در مصرف انرژی، کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری، افزایش رضایت مشتریان و ارتقای سطح خدمات آسانسورها کمک کنند. بنابراین، رعایت استانداردهای آسانسور برای تولید کنندگان، نصابان، مالکان، مدیران و کاربران آسانسورها ضروری و تضمینی برای ایمنی و کارایی آسانسورها می باشد.
جدول محتوا
انواع استاندارد آسانسور
استانداردهای آسانسور را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: استاندارد اولیه و استاندارد ادواری.
استاندارد اولیه
استاندارد اولیه آسانسور به گواهینامه ای گفته می شود که برای دریافت پایان کار آسانسور لازم است و بدون آن نمی توان از آسانسور استفاده کرد. استاندارد اولیه شامل قوانین و مقرراتی است که برای طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی آسانسورها در نظر گرفته شده است. این استاندارد مشخص می کند که آسانسورها باید چه ویژگی های فنی، کیفی، ایمنی را داشته باشند و چگونه بازرسی شوند. استاندارد اولیه برای تمام آسانسورها یکسان است و تغییر نمی کند. این قوانین و مقررات به منظور افزایش کیفیت، ایمنی، کارایی و زیست محیطی آسانسور و جلوگیری از وقوع حوادث و آسیب های ناشی از عیب یا خرابی آن ها وضع شده اند.
مدارک لازم برای اخذ استاندارد اولیه آسانسور
- صفحه اول پروانه ساختمان
- پشت و روی کارت ملی متقاضی پروانه
- صفحه اول شناسنامه متقاضی پروانه
استاندارد ادواری
استاندارد ادواری شامل قوانین و مقرراتی است که برای نگهداری، تعمیر، ارتقا و بازسازی آسانسورها در طول عمر آن ها در نظر گرفته شده است. این استاندارد مشخص می کند که آسانسورها باید چه روشی برای نگهداری و تعمیر داشته باشند و چه زمان و چگونه بازسازی شوند. استاندارد ادواری برای هر آسانسور متفاوت است و بستگی به نوع، سال ساخت، کارکرد و وضعیت آسانسور دارد. این گواهی از نظر قانونی اجباری نیست ولی از نظر فنی ضروری است.
استاندارد اولیه و استاندارد ادواری هر دو برای ایمنی و کارایی آسانسورها اهمیت دارند. این دو استاندارد با هم کار می کنند تا از وقوع حوادث و آسیب های ناشی از عیب یا خرابی آسانسورها جلوگیری کنند و راندمان و عملکرد آسانسورها را افزایش دهند. بنابراین، رعایت این دو استاندارد برای تولید کنندگان، نصابان، مالکان، مدیران و کاربران آسانسورها ضروری است.
دریافت گواهینامه استاندارد آسانسورها چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان اخذ استاندارد آسانسور بستگی به نوع و شرایط آسانسور و شرکت بازرسی کننده دارد. اما به طور متوسط، می توان گفت که برای دریافت استاندارد اولیه آسانسور، که برای گرفتن پایان کار ساختمان لازم است، حدود ۲۰ تا ۳۵ روز و برای دریافت استاندارد ادواری آسانسور، که برای حفظ سلامت و کارایی آسانسور در طول عمر آن لازم است، حدود ۱۰ تا ۳۰ روز زمان می برد. البته این زمان ممکن است با توجه به شرایط خاص هر آسانسور و پیچیدگی فرآیند بازرسی تغییر کند.
مسئولیت حوادث آسانسور فاقد استاندارد با کیست؟
مالک یا مدیر ساختمان
گاهی اوقات در ساختمان ها، آسانسور به دلیل خرابی یا نقص، حادثه ای را رقم می زند که موجب آسیب رسیدن به افراد و تجهیزات آسانسور می شود. اگر مدیر ساختمان از انجام وظایف خود در زمینه رسیدگی و سرویس آسانسور غفلت کند، می تواند سبب رخ دادن حادثه شود و افرادی که از آن استفاده می کنند را در معرض خطر قرار دهد. در این صورت، مدیر ساختمان به عنوان مقصر شناخته می شود.
مالک یا مدیر ساختمان باید چک لیست سرویس آسانسور را پس از انجام سرویس دوره ای، از شرکت خدمات دهنده آسانسور دریافت نمایند. برای دریافت چک لیست بر روی لینک زیر کلیک کنید.
شرکت سازنده
گاهی نیز مدیران و مسئولان ساختمان ها، وظایف خود را به درستی و به موقع انجام می دهند اما شرکت ها و تکنسین های فنی آسانسور، در انجام وظایف خود نسبت به موارد ایمنی کم کاری می کنند و آن ها را رعایت نمی‌کنند که این عامل می تواند منجر به حوادث بیشتر و خطرناک تر شود.
بنابراین، هنگام خرید آسانسور، باید با دقت از شرکت معتبر و مجاز نصب و سرویس آسانسور خرید کنید و پارامتر های ایمنی را در انتخاب آسانسور مد نظر قرار دهید. اگر شرکت سازنده آسانسور، از مواد و قطعات بی کیفیت در ساخت سیستم آسانسور استفاده کند و این سیستم بی کیفیت حوادث جانی و مالی را به دنبال داشته باشد، شرکت سازنده به عنوان مقصر شناخته می شود.
شخص استفاده کننده از آسانسور
افرادی که از آسانسور استفاده می کنند، نیز باید مسئولیت رفتار خود را بپذیرند. این افراد، با وجود اینکه می دانند آسانسور خراب است، از آن استفاده می کنند و به تذکرات ایمنی توجه نمی کنند که این عامل می تواند سبب شود که آسانسور دچار حادثه شده و افراد آسیب ببینند.
مراحل اخذ گواهی استاندارد آسانسور
- اطمینان از اتمام عملیات نصب و راه اندازی آسانسور و به انجام رسیدن کلیه عملیات ساختمانی و برق رسانی و سایر عملیات مربوطه
- ارسال کپی از صفحه اول پروانه ساختمانی و کپی از پشت و رو کارت ملی متقاضی به شرکت
- ثبت نام اینترنتی توسط شرکت، اخذ کدرهگیری و مشخص شدن شرکت بازرسی
- پرداخت وجه مربوط به هزینه بازرسی توسط کارفرما و ارائه اصل فیش واریزی به شرکت
- ارسال نقشه، محاسبات و بقیه مدارک و همچنین فرم مهندس ناظر توسط شرکت به شرکت بازرسی
- انتظار جهت اعلام تاریخ نوبت بازرسی توسط شرکت بازرسی
- بازرسی آسانسور توسط بازرس مربوطه با حضور نماینده شرکت و رفع ایرادات احتمالی تا آخرین بازرسی
- تایید نهایی بازرس
- عقد قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور یکساله مابین کارفرما و پیمانکار
- ارسال کپی برابر اصل شده قرارداد سرویس و نگهداری یک ساله و انجام بیمه نامه آسانسور به شرکت بازرسی برای تکمیل پرونده
- آماده شدن گواهی تاییدیه استاندارد آسانسور توسط شرکت بازرسی و تحویل به کارفرما
این مراحل باید به ترتیب و با رعایت همه شرایط و مقررات انجام شوند. در غیر این صورت، گواهینامه معتبر نخواهد بود و ممکن است باعث بروز مشکلات حقوقی و قضایی برای مالک و نصاب و بازرس آسانسور شود.
مواردی که جهت اخذ استاندارد در بازرسی آسانسور بررسی می شود
- کنترل روغندان ها
- کنترل كلی نحوه ی باز و بسته شدن درب ها
- كنترل شاقول بودن موتور آسانسور
- برابر بودن فشار سیم بکسل ها
- بررسی شستی جهت بالا و پائین رویزیون
- بررسی و کنترل سیستم ترمز
- زاویه سیم بکسل و فلکه
- بررسی مقاومت اصطکاک سیم بکسل
- حفاظ برای سیم بکسل ها
- اجرای صحیح بتون ریزی سقف و وجود لبه ۵ سانتی متری دور حفره های عبور سیم بکسل و کابل ها
- نصب قلاب سقف
- دستورالعمل نجات اضطرای در موتورخانه (راهنمای خارج کردن مسافران از کابین)
- بررسی روشنایی موتورخانه
- بررسی میکروسوئیچ دریچه
- بررسی سیستم دریچه اضطرای در موتورخانه
- تست كیفیت هواکش موتورخانه
- لغزندگی سطح موتور خانه
- بررسی حفاظ گاورنر
- اختلاف سطح کف موتورخانه با روی سقف چاه
- الصاق پلاک شماره تابلو فرمان
- الصاق پلاک شماره تابلو برق سه فاز هر آسانسور
- وجود نرده دور دریچه کف
- ثبت و بررسی شماره تجهیزات نصب شده در موتورخانه و تطبیق آنها با اطلاعات ارائه شده
- تست پلمب گاورنر
- کنترل حفاظ گاورنر
- وجود پلاک سازنده گاورنر و مشخصات فنی آن
- تست عملکرد پاراشوت
- بررسی کلیدهای حرارتی تابلو
- كنترل تایم تراول
- بررسی کنترل فاز
- کنترل و بررسی تمام قسمت های تابلو فرمان
- تست چراغ های زیگنال تابلو برق و کلید اصلی
- تست فیوزها
- تست ارت کلید اصلی
- تست و کنترل سیستم برق اضطراری
- نصب چراغ داخل چاه
- کنترل نردبان ورودی به چاه
- بررسی رطوبت و نشتی آب در کف چاه
- بررسی نوع عملکرد قفل درب ها
- کنترل كلی درب ها
- كنترل میکروسوئیچ فلکه انتها چاه
- بررسی وجود پلیت های زیر ریل ها
- بررسی كیفیت كلی آهنكشی
- تست قدرت كشش سیم بكسل ها
- بررسی ابعاد جان پناه در كف چاه
- بررسی سکوهای ضربه گیر کف چاه
- تست كلی تراول كابل ها
- کانال کشی جهت سیم كشی چاه
- عدم وجود لوله های آب و سیم های برق در مجاور یكدیگر
- نصب درست لاستیک ها، فنر و یا سیستم ضربه گیر هیدرولیکی در کف چاه
- بررسی فاصله زیر قاب وزنه تعادل با ضربه گیر کف چاه
- کنترل فاصله ٢٠ الی ٢٥ سانتی متری زیر کابین با ضربه گیر کف چاه
- اندازه گیری فاصله بین کابین و قاب وزنه تعادل
- بررسی فاصله حداقل ٣ سانتی متری اجزای متحرک با اجزای ثابت
- کنترل ریل و کفشک های کابین و قاب وزنه كه کفشک های کابین نباید از براکت پائین تر باشد
- بررسی كیفیت جوشکاری براکت ها
- کنترل كلی جوشكاری های انجام شده
- بررسی نحوه سربندی سیم بکسل ها
- بررسی سینی های زیر درب طبقات
- کنترل سینی زیر درب کابین
- تست حفاظ ایمنی کفشک های قاب وزنه
- بررسی عدم لغزش و تنظیم مناسب کفشک های وزنه تعادل با ریل ها
- بررسی دقیق میکروسوئیچ مربوط به پاراشوت روی سقف کابین، که در زمان حرکت کابین اگر سیم بکسل کشیده شود باید سریعا قطع کند
- کنترل و تست سیم ارت کابین
- تست عملكرد دقیق کمان درب بازکن
- کنترل و تست وضعیت درست کفشک های کابین
- بررسی اتصالات تراول کابل و سیم های روی کابین
- کنترل سیستم پرده نوری
- بررسی فاصله کابین با درب های طبقه
- کنترل شستی داخل كابین
- کنترل و تست عملکرد زنگ اضطرای با قطع برق آسانسور
- کنترل كیفیت كلی كابین آسانسور
- بررسی روشنایی داخل کابین
- کنترل سربندی سیم های رویزیون
- کنترل عملکرد کلید قارچی استپ
نحوه اطلاع از وضعیت استاندارد آسانسور ساختمان
راه اول: با ورود به سامانه الکترونیکی مدیریت بازرسی آسانسور به آدرس lift.inso.gov.ir، از قسمت استعلام تأییدیه وضعیت استاندارد آسانسور را بررسی کنید. در این قسمت ابتدا با انتخاب استان مورد نظر، یا با در دست داشتن شناسه ملی آسانسور و یا با داشتن مشخصات و شماره پروانه ساختمان محل نصب آسانسور، وارد سامانه استاندارد آسانسور شده و از اطلاعاتی نظیر نام شرکت نصاب، نام شرکت بازرسی کننده، تاریخ آخرین بازرسی و تاریخ انقضای بازرسی آسانسور خود آگاه شوید.
راه دوم: با پیامک شناسه ملی آسانسور که بر روی پلاکی که در کابین آسانسور نصب شده نوشته شده است، به سامانه پیامکی ۱۰۰۰۱۵۱۷، اطلاعاتی شامل نام شرکت نصاب، نام شرکت بازرسی کننده، تاریخ آخرین بازرسی و تاریخ انقضای بازرسی آسانسور مورد نظر دریافت کنید.
نتیجه گیری
امنیت آسانسور یکی از مهم ترین مسائلی است که در زمینه طراحی، نصب و سرویس آسانسور باید به آن توجه شود. این موضوع فقط یک الزام قانونی نیست که برای حفظ جان و مال افراد و تجهیزات آسانسور لازم است، بلکه یکی از عوامل تعیین کننده کیفیت و اعتبار شرکت های سازنده و نصاب آسانسور نیز محسوب می شود. در بازار رقابتی آسانسور، موضوع اصلی فقط عملکرد و زیبایی آسانسور نیست. امنیت آن نیز یک معیار اساسی است که برای انتخاب آسانسور توسط مشتریان و مدیران ساختمان ها مورد توجه قرار می گیرد.
توصیه می کنیم قبل از انتخاب و نصب آسانسور، برای اخذ استانداردها از مشاوران و کارشناسان مجرب آسمان سریر آریا در این زمینه کمک بگیرید.
